به گزارش خبرگزاری فارس از تسوج، بخش «تسوج» در زمره همان شهرها و بخشهای تاریخی با جایگاه ارزشمند فرهنگی، اقتصادی – سیاسی استان است که بنا به دلایلی و با وجود پیگیریهای گسترده، تاکنون از ارتقا به درجه شهرستان محروم مانده است.
تاریخ ارتقای «تسوج» به شهر و شهرداری از همه این سه شهر قدیمیتر است، تسوج در سال 1336 به شهرداری ارتقا یافته است.
موقعیت و مشخصات عمومی شهر تسوج
شهر تسوج بین دو استان آذربایجانشرقی و غربی در شمال دریاچه ارومیه و
جنوب کوههای قزل داغ قرار گرفته و بنا به اقوال بیشتر مورخان و دلایل
متّقن جغرافیایی و تاریخی یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی ایران است که تاریخ
جمعیت پذیری آن به قرنهای قبل از میلاد کشیده میشود.
تسوج در جلگه نسبتاً وسیع آبرفتی دامنه کوههای میشاب (میشو) و دریاچه
ارومیه بین شهرستانهای مرند، خوی، سلماس و شبستر واقع شده و مرکز ناحیه
محال تسوج است که فاصله آن از مرکز استان (تبریز 110 کیلومتر)، شهر سلماس
50 کیلومتر، خوی 48 کیلومتر، مرند 45 کیلومتر و مرکز شهرستان (41 کیلومتر
است.
تسوج در مسیر سلماس ـ شبستر ـ صوفیان قرار گرفته و از طریق شبستر ـ
صوفیان به تبریز (مرکز استان) راه دارد. راه آهن تهران ـ تبریز ـ ترکیه در
حدود چهارکیلومتری جنوب شهر امتداد دارد که یکی از عوامل اصلی توسعه شهر و
جذب جمعیت به آن در سی سال گذشته بوده است. جمعیت تسوج، طبق سرشماری 1385
کشور 18 هزار و 819 نفر اعلام شده است.
در تقسیمات کشوری 1323 ش، تسوج یکی از آبادیهای دهستان اَروانَق /
اَروَنَق از توابع شهرستان تبریز در استان سوم (آذربایجان شرقی) ذکر شده
است. در 1330 آبادی تسوج به عنوان مرکز دهستان تسوج در بخش شبستر از
شهرستان تبریز قرار داشت که در 1336 ش به شهر تبدیل شد .
در تقسیمات کشوری 1355ش ، شهر/ دهستان تسوج در بخش شبسترِ شهرستان تبریز
ذکر شده است. طبق تصویبنامه هیئت وزیران، با تشکیل شهرستان شبستر در 1368،
شهر تسوج در بخش مرکزی آن قرار گرفت و با تشکیل بخش انزاب در 1375 به
مرکزیت آن در آمد.
آثار تاریخی تسوج
مسجد جامع با 24 ستون و 35 گنبد آجری که برخی، بنای اولیه آن را به دوره
ایلخانیان نسبت میدهند و فرمانی به تاریخ 989 از سلطان محمد خدابنده
صفوی بر بالای درِ ورودی آن نصب شده است.
این مسجد در 1252 در دوره محمدشاه قاجار تعمیر شده است؛ مسجد «یادگار شاه
» با سه گنبد ضربی آجری واقع در مرکز شهر که تاریخ بنای آن مشخص نیست، اما
بنا بر روایاتی احداث این مسجد نذر یکی از پادشاهان صفوی برای غلبه بر
سپاه عثمانی بوده است.
کاروانسرایی که متعلق به دورة شاه عباس اول صفوی است، قبری معروف به «قبر
علمدار» واقع بر قلة علمدارِ کوههای میشوداغی ؛ «اَسکی تسوج » (تسوج کهنه)
که ظاهراً از بقایای شهر تاریخی تسوج است و میان شهر امروزی تسوج و آبادی
الماس در شش کیلومتری شمال شرقی شهر تسوج قرار دارد. اسکی تسوج به صورت تپه
است و در آن اشیای سفالی و ابزارهای جنگی قدیمی یافته شده است.
این شهر از لحاظ اینکه بین چند شهر واقع شده در سابق اهمیت چهار راهی
داشته و راه کاروانهای پر تحرک به شمال و جنوب و شرق از وسط آن بوده است
مخصوصاً عبور یکی از رشتههای جاده ابریشم که در محل به جاده اسلامبول
مشهور است اهمیت بیشتری قبل از هزاره هجری به تسوج بخشیده است بازار خشکبار
تسوج از ادوار تاریخ گذشته بنا به موقعیت جغرافیایی و استحصال بینظیر
محصولات باغی از قبیل (گردو، بادام، زردآلو، قیسی، آلبالو و...) شهرت جهانی
داشته و به لحاظ عبور شریانهای ارتباطی از مسیر تسوج به مناطق مختلف کشور
و تردد تجّار و بازرگانان نه تنها به رواج این صنعت در شهر تسوج رونق داده
بلکه با فعالیت 90 درصد مردم شهر و منطقه در شغل باغداری و خشکبار موجب
توسعه واحدهای صنعتی، خشکبار شده و بازار خشکبار تسوج از دوره سلاطین صفوی و
مشروطیت و قرائن اخیر پیشینیان سابقه داشته و وجود کاروانسراهای متعدد
برای آسایش کاروانیان و رونق تجارت در زمینه صنعت خشکبار گواهی بر این
مسئله میباشد و نبض تجارت تسوج در امر خشکبار بوده و رونق اقتصادی شهر با
محصول خشکبار منحصر به فرد بوده و علاوه بر تامین مصرف داخلی مازاد نیاز به
کشورهای اروپایی و آسیایی صادر میشود.
بخش «تسوج» در زمره همان شهرها و
بخشهای تاریخی با جایگاه ارزشمند فرهنگی – اقتصادی – سیاسی استان است که
متاسفانه بنا به دلایلی و با وجود پیگیریهای گسترده، تاکنون از ارتقا به
درجه شهرستان محروم مانده است.
میثاق اعضای شورای اسلامی شهر تسوج
رسول حبیبی رئیس شورای اسلامی شهر تسوج در گفتوگو با خبرنگار فارس گفت:
خبرنگاران با انعکاس عملکردهای مدیران و همچنین نقد آنان تاکنون در افکار
عمومی تأثیرگذار بودهاند، گفت: با این حال هر نوع نقدی را نمیتوان شامل
این تأثیرگذاری دانست، زیرا اگر نقدی برای تخریب شخصیتهای خدمتگزار و برای
تامین منافع شخصی نوشته شود در افکار عمومی تأثیر مثبتی نخواهد گذاشت.
رئیس شورای اسلامی شهر تسوج گفت : همدلی و اتفاق نظر اعضای شورای شهر
برای این مجموعه مزیت است و بر این باوریم که خواستههای شهروندان به حق
است و تحقق مطالبات آنان را برای خود اصل میدانیم.
نجات تسوج با تبدیل بخش به فرمانداری
جلال زینالی نیز دیگر عضو شورای اسلامی شهر تسوج با اشاره به اینکه تسوج
بخش کمتر توسعه یافته یکی از راهکار های خروج بخش از این وضعیت را تبدیل
بخش به فرمانداری شد و بیان اینکه چندین بخش با مشخصات و امکانات کمتر از
تسوج شهرستان شدهاند، خاطرنشان کرد: با تلاش و همکاری مسئولان بتوانیم به
این امر مهم و آرزوی دیرینه دست یابیم.
وی در ادامه ذکر مشکلات شهر با بیان این که احداث کمربندی در سالهای
گذشته باعث شده دسترسی به شهر کم و گاهی دشوار شود از تلاش شهرداری و شورای
شهر برای نزدیک کردن باند دوم بزرگراه سلماس به شبستر به شهر خبر داد.
زینالی همچنین با اشاره به بناهای تاریخی و قدیمی شهر از ناقص بودن طرحهای باز سازی و بهسازی این ابنیه های تاریخی انتقاد کرد.
عضو شورای اسلامی شهر تسوج از روند احداث جاده تسوج به مرند که از
آرزوهای درینه مردم منطقه است انتقاد کرد و گفت: مردم تسوج در سالهای
گذشته اقدام به باز گشایی این آنتن اتصالی کردهاند اما به همان وضع باقی
مانده است.
وی همچنین احداث راه اتصالی تسوج به خوی که فاصله 10 کیلومتری روستای غلمانسرای به روستای سید حاجی خوی نیز خواستار شد.
زینالی با اشاره به مصوبه شورای آموزش و پرورش شهرستان مبنی بر احداث
استخر توسط این شورا در تسوج، هیچ اقدام بخصوصی صورت نگرفته است
مهاجرت عمده مشکل تسوج به دلیل نبود امکانات
محمد جودتی دیگر عضو شورای اسلامی شهر تسوج نیز اظهار داشت: نبود برخی از
مراکز آموزشی موجب تشدید مهاجرت شهروندان شده، اما با پیگیریهای انجام
گرفته و تاسیس مدرسه نمونه در این شهر شاهد کاهش مهاجرتها باشیم.
* شهرداری تسوج با سابقه 56 ساله از غبار محرومیتها رنج میبرد
مهدی دلآرام عضو دیگر شورای اسلامی این شهر با اشاره به اینکه تغییر
مدیریت در شهرداری از خواسته های مردمی بود بیان داشت: شهرداری تسوج با
سابقه 56 ساله از غبار محرومیتها رنج برده و این وضعیت در شان مردم فرهنگ
دوست این شهر نیست.
وی با بیان اینکه این محرومیتها موجب مهاجرت شهروندان شده، ابراز
امیدواری کرد، با تعامل و همکاری متقابل مردم با مجموعه شهرداری و شورای
اسلامی از غبار محرومیتها کاسته شود.
دلآرام با بیان اینکه بافت فرسوده شهر، رونق بخشی به آثار تاریخی شهر و
همچنین گردشگری از مهمترین برنامههای شورای شهر می باشد و برای دستیابی
به این هدف شبانه روز تلاش خواهیم کرد.
عبدالله مقنینژاد عضو دیگر شورای اسلامی ضمن انتقاد از کم کاریهای
گذشته گفت: در جلسات شورا مقرر شد که کمیسیونهای ششگانه شورا سند چشم
انداز بلند مدت در زمینههای مختلف تهیه و تدوین کنند و برای کارهای ضروری و
فوری نیز برنامههای کوتاه مدت تهیه شود.
وی تصریح کرد: عملکرد شورا از نظر تعهد، به وسیله است و تعهد به نتیجه
نیست، بنابراین در مدت آغاز بکار پیگیریهایی برای مشکلات شهرداری و مشکلات
شهر انجام گرفته که امیدواریم منتج به نتیجه شود.
بدیهی است که با تحقق این آرزوی چند 10 ساله، ضمن خشنودی و خرسندی مردم
این مناطق، شاهد دستاوردهای شیرین دیگری در این مناطق خواهیم بود و بسیاری
از ساکنان اصلی این مناطق که به شهرهای بزرگ مهاجرت کردهاند و به تبع آن
بر مشکلات این کلانشهرها و از جمله پایتخت افزودهاند امیدوار به بازگشت به
سرزمین آبا و اجدادی خویش شده و با تحقق مهاجرت معکوس، شاهد رونق دوباره
این شهرهای کوچک و کاهش مشکلات دیرینه شهرهای بزرگ خواهیم بود.
روح مشارکت در اداره شهر و محل سکونت در بین مردمان این مناطق افزایش
یافته و در نتیجه شاهد رونق و توسعه روزافزون این شهرستانها در تمام
بخشهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خواهیم بود.